Deel 20 van de Volledige Werken is het eerste van vier delen met Ongebundeld werk van Willem Frederik Hermans. De bijdragen die in dit deel zijn bijeengebracht verschenen oorspronkelijk tussen februari 1934 (het autobiografische ‘Midwinterblazen’) en april 1952 (een aanvulling bij een stukje van Harry Mulisch rondom de rechtszaak naar aanleiding van Ik heb altijd gelijk). Een klein deel van deze teksten betreft verhalen, gedichten, opstellen en varia die Hermans als leerling van het Barlaeus-gymnasium in de schoolkrant Suum Cuique publiceerde. Dat jeugdwerk vond een eindpunt met de publicatie van het korte verhaal ‘En toch… was de machine goed’ in het Algemeen Handelsblad aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de bezetting schreef Hermans onder meer een roman en een aantal novellen, maar deze bleven vooralsnog in portefeuille; wel verschenen er clandestien gedichten in een ondergronds tijdschrift en in een in eigen beheer uitgebracht bundeltje, Kussen door een rag van woorden (1944).
Na de bevrijding volgde een creatieve periode met vooral in 1946 en 1947 een groot aantal publicaties in diverse kranten en tijdschriften. Een klein deel daarvan werd later herdrukt, voornamelijk poëzie en proza: gedichten werden gebundeld in Horror Coeli en andere gedichten (1946) en Hypnodrome (1948), verhalen en novellen in Moedwil en misverstand (1948), Paranoia (1953) en Een landingspoging op Newfoundland en andere verhalen (1957). Een deel van het scheppend proza had al bij verschijning de status van voorpublicatie, zoals de romanfragmenten of ‑hoofdstukken van Conserve (1947), De tranen der acacia’s (1949) en Ik heb altijd gelijk (1951). Het grootste gedeelte van Hermans’ productie in de tweede helft van de jaren veertig en het begin van de jaren vijftig bestond evenwel uit essays, recensies en andere beschouwende teksten die Hermans publiceerde in tijdschriften als De Baanbreker, Criterium, Litterair Paspoort, Vrij Nederland en Podium, teksten die hij nooit zou herbundelen, maar waarmee hij zich een reputatie verwierf van talentvol én gevreesd auteur, teksten die in Deel 20 van de Volledige Werken voor het eerst in boekvorm verschijnen.
Bij het Ongebundeld werk, 1934-1952 vallen, naast de schoolkrantstukken, een viertal kernen aan te wijzen: deels bewonderende maar deels ook kritische stukken over gecanoniseerde auteurs als Slauerhoff, Multatuli, Du Perron en Van Schendel; recensies waarin Hermans zijn affiniteit met en waardering voor collega-auteurs en kunstenaars als Leo Vroman, Ger Langeweg en Gerard van het Reve liet blijken; polemisch getoonzette besprekingen waarin literatuur die hem tegenstond aan ‘snerpende’ kritiek werd onderworpen, en algemenere stukken over cultuur, literatuur en schrijverschap, zoals ‘“Leven voor de literatuur”’ en ‘Pornografie en de publieke opinie’. Enigszins apart hiervan staan Hermans’ besprekingen van buitenlandse literatuur en van de actuele ontwikkelingen in kunst en samenleving (met ook veel aandacht voor het Franse existentialisme).
De tekstgeschiedenis van het Ongebundeld werk, 1934-1952 biedt een overzicht van alle in het onderzoek gebruikte documentaire primaire bronnen.
De tekstbezorging van het Ongebundeld werk, 1934-1952 bestaat uit drie lijsten. Bij de editeursingrepen wordt een overzicht gegeven van alle correcties die in de geëditeerde tekst zijn aangebracht. De twee andere lijsten geven overzichten van witregels die in de editie van samenvallen met het einde van een pagina en koppeltekens die voorkomen aan het einde van een regel.
De hieronder gepresenteerde lijst biedt een beknopt overzicht van alle overgeleverde primaire documentaire bronnen van het Ongebundeld werk, 1934-1952 die van belang zijn voor de tekstgeschiedenis van dit twintigste deel van de Volledige Werken. Deze zogenaamde ‘overlevering’ bestaat per bron uit drie onderdelen: een gecodeerde aanduiding van de bron (het sigle), een korte beschrijving van de bron met een datering en, indien van toepassing, een verwijzing naar het relevante nummer in de primaire Hermans-bibliografie Schrijven is verbluffen van Delvigne en Janssen (DJ).[1]
[1] Zie voor een meer uitgebreide toelichting bij de Overlevering de Inleiding bij de Tekstgeschiedenis van de roman Conserve (Volledige Werken Deel 1).
| T1 | ‘Midwinterblazen’ in Suum Cuique | (1934) | (DJ 1) | |
| T2 | ‘Rode muggelarven’ in De inktzwam | (1937) | (DJ 3) | |
| T3 | ‘Het aspect van onze tijd’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 5) | |
| T4 | ‘De bliksemafleider’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 6) | |
| T5 | ‘Thrillers’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 7) | |
| T6 | ‘Het kasteel met de fulpen kamers’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 8) | |
| T7 | ‘De reis der Nederlandse scholieren naar België’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 9) | |
| T8 | ‘Slauerhoff’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 10) | |
| T9 | ‘Het nieuwe feestlocaal’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 11) | |
| T10 | ‘Tekenwedstrijd’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 12) | |
| T11 | ‘Bij de vijf en zeventigste verjaardag van Lodewijk van Deyssel’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 13) | |
| T12 | ‘Mayerling’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 14) | |
| T13 | ‘De Oude Kerk’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 15) | |
| T14 | ‘Dit is interessant!’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 16) | |
| T15 | ‘De Camera Obscura 100 jaar’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 17) | |
| T16 | ‘[Naschrift bij ‘Beierling’]’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 18) | |
| T17 | ‘Biographische notitie over Sir Reginald Cummer (M.R.A.S.)’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 19) | |
| T18 | ‘Dansfuif 3e tot en met 6e klassen op 28 October’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 20) | |
| T19 | [Bijdrage aan Suum Cuique]’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 21) | |
| T20 | [Bijdrage aan Suum Cuique]’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 22) | |
| T21 | ‘Melpomene voorbij’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 23) | |
| T22 | ‘Thuis’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 24) | |
| T23 | ‘Een vacantie’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 25) | |
| T24 | ‘Brief uit Mexico’ in Suum Cuique | (1939) | (DJ 26) | |
| M1 | Manuscript van ‘De uitvinder’ | (1938) | ||
| M2 | Typoscript van ‘De uitvinder’ | (1939?) | ||
| T25 | ‘En toch… was de machine goed’ in Algemeen Handelsblad | (1940) | (DJ 27) | |
| T26 | ‘L’aube’ in Suum Cuique | (1940) | (DJ 28) | |
| T27 | ‘[Drie gedichten]’ in Parade der profeten | (1944) | (DJ 30) | |
| T28 | ‘[Twee gedichten]’ in Parade der profeten | (1944) | (DJ 31) | |
| T29 | ‘Nieuwe figuren in de Nederlandsche literatuur’ in De Nieuwe Standaard | (1945) | (DJ 32) | |
| T30 | ‘Is het Amerika?’ in De Baanbreker | (1945) | (DJ 33) | |
| T31 | ‘De moderne film’ in De Baanbreker | (1945) | (DJ 34) | |
| T32 | ‘Aantekeningen bij “Kunst in Vrijheid”’ in De Baanbreker | (1945) | (DJ 36) | |
| T33 | ‘Tuin in Brussel’ in De Baanbreker | (1945) | (DJ 38) | |
| T34 | ‘H.N. Werkman’ in De Baanbreker | (1945) | (DJ 39) | |
| T35 | ‘Varouna’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 41) | |
| T36 | ‘20 jaar surrealisme’ in De Baanbreker | (1946) | (DJ 40) | |
| T37 | ‘Enrico’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 43) | |
| T38 | ‘Charles Cros’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 44) | |
| T39 | ‘Nieuwe romanschrijvers’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 45) | |
| T40 | ‘Nieuwe romanschrijvers’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 46) | |
| T41 | ‘De heer en mevr. Helman-Lichtveld (Bij hun gouden bruiloft)’ in Criterium | (1946) | (DJ 48) | |
| T42 | ‘Nieuwe novellen’ in Criterium | (1946) | (DJ 49) | |
| T43 | ‘Met verf, schaar en schroevendraaier’ in De Baanbreker | (1946) | (DJ 51) | |
| T44 | ‘Gevecht om Gilliams’ nachtegalen’ in De Baanbreker | (1946) | (DJ 53) | |
| T45 | ‘Wij tracteren het buitenland’ in De Baanbreker | (1946) | (DJ 52) | |
| T46 | ‘Vreugden van de oude dag voor André Breton’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 54) | |
| T47 | ‘“Eylders” zingt’ in Criterium | (1946) | (DJ 56) | |
| T48 | ‘Telepathie en geur’ in De Baanbreker | (1946) | (DJ 57) | |
| T49 | ‘Eiken en vulkanen’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 58) | |
| T50 | ‘Wat betekent Van Schendel voor de jongere generatie?’ in Criterium | (1946) | (DJ 59) | |
| T51 | ‘Stelt Nederland belang in Sartre?’ in Criterium | (1946) | (DJ 61) | |
| T52 | ‘De kleine wereld’ in Criterium | (1946) | (DJ 62) | |
| T53 | ‘De vestalium castitate’ in Criterium | (1946) | (DJ 63) | |
| T54 | ‘Slauerhoff en het verleden (Aantekeningen bij zijn poëzie)’ in In memoriam Slauerhoff | (1946) | (DJ 64) | |
| T55 | ‘Superrealisme’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 65) | |
| T56 | ‘Vergankelijke sermoenen’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 66) | |
| T57 | ‘Welke wegen gaat de vrijheid?’ in Nationale Rotterdamsche Courant | (1946) | (DJ 67) | |
| T58 | ‘Drie in één coupé?’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 68) | |
| T59 | ‘Op een apart plan’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 69) | |
| T60 | ‘Literatuur en physiologie’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 70) | |
| T61 | ‘Vijfenzeventig vrienden’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 71) | |
| T62 | ‘Moeilijk doordringbaar’ in Criterium | (1946) | (DJ 73) | |
| T63 | ‘De liefde en de Uebermensch’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 74) | |
| T64 | ‘Kanttekeningen bij Engelse uitgaven’ in Litterair Paspoort | (1946) | (DJ 75) | |
| T65 | ‘Literatuur met achtergrond’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 77) | |
| T66 | ‘Roman en karakter’ in Vrij Nederland | (1946) | (DJ 78) | |
| T67 | ‘Kinderlijkheid en modernisme’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 82) | |
| T68 | ‘Uyldert als novellist’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 84) | |
| T69 | ‘Gezond verstand als systeem?’ in Criterium | (1947) | (DJ 86) | |
| T70 | ‘Fluitketel van lange adem’ in Criterium | (1947) | (DJ 87) | |
| T71 | ‘Elsschot en de desillusie’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 88) | |
| T72 | ‘De jongste dichters en een Amerikaans gedicht’ in Centaur | (1947) | (DJ 89) | |
| T73 | ‘De critische voorspelling’ in Criterium | (1947) | (DJ 92) | |
| T74 | ‘Vernieuwing der critiek?’ in Criterium | (1947) | (DJ 93) | |
| T75 | ‘De proppenschieter van Sancho Panza’ in Criterium | (1947) | (DJ 94) | |
| T76 | ‘Leo Vroman’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 96) | |
| T77 | ‘E. du Perron als leermeester’ in Criterium | (1947) | (DJ 97) | |
| T78 | ‘De moed tot het absurde. Albert Camus’ in Litterair Paspoort | (1947) | (DJ 99) | |
| T79 | ‘Liefde en goudvissen’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 102) | |
| T80 | ‘Jean-Paul Sartre en het existentialisme’ in Contact | (1947) | (DJ 103) | |
| T81 | ‘Surrealisme of romantiek’ in Criterium | (1947) | (DJ 105) | |
| T82 | ‘De tovertuin van het geheugen’ in Criterium | (1947) | (DJ 106) | |
| T83 | ‘Humor en kastelen’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 107) | |
| T84 | ‘Moraal en literatuur’ in Nieuwe Rotterdamsche Courant | (1947) | (DJ 110) | |
| T85 | ‘Ter inleiding’ in Criterium | (1947) | ||
| T86 | ‘Multatuli toujours vivant?’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 112) | |
| T87 | ‘[Bespreking van Richard Wright, Black Boy en Native Son]’ in Litterair Paspoort | (1947) | (DJ 113) | |
| T88 | ‘Tovertuin en archief’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 114) | |
| T89 | ‘Met loupe en lancet’ in Vrij Nederland | (1947) | (DJ 116) | |
| T90 | ‘De nieuwe poëzie’ in Criterium | (1947) | (DJ 118) | |
| T91 | ‘Niet voor geheelonthouders’ in Criterium | (1947) | (DJ 119) | |
| T92 | ‘Simon Vestdijk bij de haard’ in Vrij Nederland | (1948) | (DJ 124) | |
| T93 | ‘Historische romans. Amusementsliteratuur? ’ in Vrij Nederland | (1948) | (DJ 125) | |
| T94 | ‘Het alziend oog in de nachtspiegel’ in Criterium | (1948) | (DJ 126) | |
| T95 | ‘[Bespreking van The Hundred Best English Essays]’ in Criterium | (1948) | (DJ 127) | |
| T96 | ‘[Bespreking van G.Th. Kempe, Misdaad en wangedrag voor, tijdens en na den oorlog]’ in Criterium | (1948) | (DJ 128) | |
| T97 | ‘[Bespreking van Anthony Bosman, De revolutie van het woord]’ in Criterium | (1948) | (DJ 129) | |
| T98 | ‘[Bespreking van A.G. van Kranendonk, Geschiedenis van de Amerikaanse literatuur]’ in Criterium | (1948) | (DJ 130) | |
| T99 | ‘[Bespreking van Eugen Kogon, Der SS-Staat]’ in Criterium | (1948) | (DJ 131) | |
| T100 | ‘Tegen de historische roman’ in Criterium | (1948) | (DJ 132) | |
| T101 | ‘[Bespreking van Ferdinand Langen, In pyama]’ in Criterium | (1948) | (DJ 133) | |
| T102 | ‘[Bespreking van Jac. van Hattum, Mannen en katten]’ in Criterium | (1948) | (DJ 133) | |
| T103 | ‘[Bespreking van B. Roest Crollius, Droomschip]’ in Criterium | (1948) | (DJ 133) | |
| T104 | ‘Julien Green, krankzinnig of katholiek?’ in Litterair Paspoort | (1948) | (DJ 134) | |
| T105 | ‘Bordewijk’s Noorderlicht’ in Criterium | (1948) | (DJ 135) | |
| T106 | ‘[Bespreking van Arturo Barea, Spaansche trilogie, deel I: De smidse]’ in Criterium | (1948) | (DJ 136) | |
| T107 | ‘“Leven voor de literatuur”’ in Criterium | (1948) | (DJ 137) | |
| T108 | ‘Schandaal om Scheefhals’ in Vrij Nederland | (1948) | (DJ I-1) | |
| T109 | ‘Amerika. Onbeschrijflijk of onverteerbaar?’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 139) | |
| T110 | ‘Vondelpark geen lunapark’ in Het Parool | (1949) | (DJ I-2) | |
| T111 | ‘De twee Faulkners’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 140) | |
| T112 | ‘Een fatale jongeling’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 142) | |
| T113 | ‘2 Canadese romans’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 143) | |
| T114 | ‘[Bespreking van Florence Littré, L’Adolescente émerveillée]’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 144) | |
| T115 | ‘Kinderen verzetten zich tegen hun ouders’ in Nieuwe Rotterdamse Courant | (1949) | (DJ 145) | |
| T116 | ‘De verloren zoon keert niet weer’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 146) | |
| T117 | ‘Pornografie en de publieke opinie’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 147) | |
| T118 | ‘[Bespreking van Émile Chautard, La Vie étrange de l’argot en Jean Lacassagne, Pierre Devaux, L’Argot du milieu]’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 148) | |
| T119 | ‘Byron’s leven interessanter dan zijn werk’ in Litterair Paspoort | (1949) | (DJ 149) | |
| T120 | ‘Iets over zenuwen’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 150) | |
| T121 | ‘[Bijdrage aan Podium]’ in Podium | (1950) | ||
| T122 | ‘Alberto Moravia’ in Podium | (1950) | (DJ 153) | |
| T123 | ‘Open brief aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde’ in Podium | (1950) | (DJ 152) | |
| T124 | ‘Pleidooi voor Milosz’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 155) | |
| T125 | ‘[Bespreking van Gengenbach, L’Expérience démoniaque]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 156) | |
| T126 | ‘Céline, een ‘Politicus zonder partij’ ter verantwoording geroepen’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 158) | |
| T127 | ‘[Bespreking van Maurice Sachs, La Chasse à courre]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 159) | |
| T128 | ‘[Bespreking van Brita M.E. Mortensen, Brian W. Downs, Strindberg]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 160) | |
| T129 | ‘[Bespreking van Peter Quennell, John Ruskin]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 161) | |
| T130 | ‘[Bespreking van Rex Warner, John Milton]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 161) | |
| T131 | ‘Open brief aan Paul Rodenko’ in Podium | (1950) | (DJ 162) | |
| T132 | ‘Omkijken naar: Emile Zola’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 164) | |
| T133 | ‘[Bespreking van August Rüegg, Miguel de Cervantes und sein Don Quijote]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 165) | |
| T134 | ‘[Bespreking van Olga Fröbe-Kapteyn (red.), Der Mensch und die mythische Welt]’ in Litterair Paspoort | (1950) | (DJ 165) | |
| T135 | ‘Pionier in het vacuum’ in Over Multatuli | (1950) | (DJ 167) | |
| T136 | ‘Gezondheid zonder boosheid’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 168) | |
| T137 | ‘Omkijken naar Alexandre Dumas’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 169) | |
| T138 | ‘De lange broek als mijlpaal in de cultuur’ in Podium | (1951) | (DJ 170) | |
| T139 | ‘Kafka vertaald’ in Het Vrije Volk | (1951) | (DJ 171) | |
| T140 | ‘[Antwoord op enquête]’ in Blurb | (1951) | (DJ 172) | |
| T141 | ‘[Bespreking van Nigel Balchin, The Anatomy of Villainy]’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 174) | |
| T142 | ‘Onmacht tot zelfrespect’ in Het Vrije Volk | (1951) | (DJ 176) | |
| T143 | ‘Marianne’s aderverkalking’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 177) | |
| T144 | ‘[Bespreking van Thomas Mann, Meine Zeit]’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 178) | |
| T145 | ‘De letterkunde in West-Duitsland’ in Het Vaderland | (1951) | (DJ 179) | |
| T146 | ‘Borst en rug even bloot maken’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 180) | |
| T147 | ‘[Bespreking van Robert Kanters, Robert Amadou (red.), Anthologie littéraire de l’occultisme]’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 181) | |
| T148 | ‘[Bijdrage aan Litterair Paspoort]’ in Litterair Paspoort | (1951) | (DJ 182) | |
| T149 | ‘Bijzondere romans die geen aandacht trokken’ in Het Vaderland | (1951) | (DJ 184) | |
| T150 | ‘Faulkner, kenner van onze hartstochten en angsten’ in Het Vrije Volk | (1951) | (DJ 185) | |
| T151 | ‘In Memoriam: J. v. Oudshoorn, eenzaam schrijver’ in Het Vaderland | (1951) | (DJ 186) | |
| T152 | ‘Geen alibi voor W.F. Hermans’ in Nieuwe Rotterdamse Courant | (1951) | (DJ 187) | |
| T153 | ‘Schrijver en courtisane’ in Het Vaderland | (1951) | (DJ 188) | |
| T154 | ‘Meer traditionalistisch dan fascistisch. Het huidige Spanje’ in Algemeen Handelsblad | (1951) | (DJ 190) | |
| T155 | ‘De bioscoop als culturele factor’ in Het Vaderland | (1951) | (DJ 191) | |
| T156 | ‘Waardering voor Hoggs roman komt een eeuw te laat’ in Het Vrije Volk | (1951) | (DJ 192) | |
| T157 | ‘Walschap schrijft over Het Wonder met meedogenloze scherpte’ in Het Vrije Volk | (1951) | (DJ 193) | |
| T158 | ‘De typische proletariër. Céline en Kafka’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 194) | |
| T159 | ‘Probleem, dat Nederland lang niet heeft willen zien’ in Het Vrije Volk | (1952) | (DJ 195) | |
| T160 | ‘Paul Léautaud aan het woord’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 198) | |
| T161 | ‘Julien Gracq: KRAK!’ in Litterair Paspoort | (1952) | (DJ 199) | |
| T162 | ‘De dood van de ware reiziger’ in Het Vaderland | (1952) | (DJ 202) | |
| T163 | ‘[Aanvulling op ‘Addendum van 21 maart’ bij ‘W.F. Hermans en Priscillianus’]’ in Podium | (1952) | (DJ 204) |
De tekstbezorging bestaat uit drie lijsten. Bij de editeursingrepen wordt een overzicht gegeven van alle correcties die in de geëditeerde tekst zijn aangebracht. De twee andere lijsten geven overzichten van witregels die in de editie samenvallen met het einde van een pagina en koppeltekens die voorkomen aan het einde van een regel.
In de uitgave van het ongebundeld werk in de Volledige Werken zijn, op grond van het kritisch onderzoek van de basisteksten en overige primaire en secundaire documentaire bronnen die relevant zijn voor de tekstgeschiedenis, de hieronder volgende correcties in de basistekst aangebracht. Na het paginacijfer en het regelnummer van de boekuitgave wordt eerst de verbeterde lezing vermeld, gevolgd door de oorspronkelijke, foutieve lezing van de basistekst.
| p. 12 , r. 15-16 | De ‘inboorlingen’ aldaar | De ‘inboorkingen aldaar | |
| p. 12, r. 17 | op de rand te gooien | op de rand gooien | |
| p. 12, r. 17-18 | Waarvóór heb ik nog niet | Waarvóór hebbik nog niet | |
| p. 15, r. 29-30 | vermaak voor boeren en onontwikkelden | vermaak voor boeren en ontwikkelden | |
| p. 16, r. 4 | denkbeelden den levensstandaard | denkbeelden levensstandaard | |
| p. 18, r. 26 | plachten te zetten | plachtten te zetten | |
| p. 18, r. 35 | was men het hier | was hen het hier | |
| p. 19, r. 2-3 | de slag bij Solferino | de slag bij Soferino | |
| p. 20, r. 16 | kaboutermutsen uit de mode | kabouter mutsen uit de mode | |
| p. 22, r. 33-34 | het meest geïmiteerd | het meest geïmiteeerd | |
| p. 23, r. 17 | I. v. Schevichaven | I. v. Schevickhaven | |
| p. 23, r. 18-19 | Het spook van Vöröshegy | Het spook van Vöroshegy | |
| p. 24, r. 4-5 | een buitenissig verhaaltje | een buitennissig verhaaltje | |
| p. 27, r. 3-4 | roodgekleurde grillige wolken | roodgekleurde grllige wolken | |
| p. 28, r. 13 | duwde de bovenkant | duuwde de bovenkant | |
| p. 29, r. 34 | Was het de koetsier? | Wat het de koetsier? | |
| p. 31, r. 16 | België te leren kennen | België le leren kennen | |
| p. 31, r. 29 | Tegen twaalven was | Tegen twaalfen was | |
| p. 35, r. 30-31 | de biographieën van | de biographiën van | |
| p. 36, r. 17-18 | voor hem nergens te vinden | voor hen nergens te vinden | |
| p. 36, r. 34 | Baudelaire, Rimbaud | Bandelaire, Rimbaud | |
| p. 40, r. 7 | gedichtenbundel heette veelbetekenend | gedichtenbundel heette veelbetekend | |
| p. 41, r. 21-22 | zullen wij niet licht | zulen wij niet licht | |
| p. 42, r. 19 | meedogenloos overgekalkt | medogenloos overgekalkt | |
| p. 42, r. 26 | een millioen verdiend | een millioen verdient | |
| p. 52, r. 14 | Amsterdam’s oudste monument | Amsterdam oudste monument | |
| p. 58, r. 33 | de grootste massamoorden | de grootse massamoorden | |
| p. 60, r. 14 | “God, wat is er gebeurd | ‘God, wat is er gebeurd | |
| p. 61, r. 30 | bewondering d’r in uit | bewondering d’r uit | |
| p. 68, r. 13 | veel Barlaeanen heeft | veel Barlaenen heeft | |
| p. 68, r. 35 | nog eens horen.’ Desnoods | nog eens horen. Desnoods | |
| p. 69, r. 20 | Kronprinz Rudolphs Tod | Kroonprinz Rudolphs Tod | |
| p. 69, r. 22 | Elisabeth, die seltsame Frau | Elizabeth, die seltsame Frau | |
| p. 69, r. 25-26 | maar historisch geheel onjuiste | maar historische geheel onjuiste | |
| p. 72, r. 19 | niet officieel geinaugureerd | niet officieel geinargureerd | |
| p. 74, r. 17 | met twee woorden!) | met twee woorden!). | |
| p. 75, r. 22 | neem je de naam | neem je naam | |
| p. 75, r. 35 | letters geef je aan ’t jog | letters geeft je aan ’t jog | |
| p. 77, r. 11-12 | roman van een volksheld | roman van een volksland | |
| p. 78, r. 3 | naar huis en was | naar buis en was | |
| p. 79, r. 2 | “Nee ikke,” zei | ‘Nee ikke’ zei | |
| p. 79, r. 2-3 | hem een vuistslag…’ | hem een vuistslag….. | |
| p. 80, r. 4 | Het behandelt in subtiele | Het behandeld in subtiele | |
| p. 83, r. 1 | ik geloof dat ik het deze reis, | ik geloof dat het deze reis, | |
| p. 86, r. 16 | liggen, languit. Toen | liggen, languit, Toen | |
| p. 88, r. 30 | kwam binnen, begroette mij | kwam binnen begroette mij | |
| p. 89, r. 34-35 | huiver ik van hem.’ | huiver ik van hem. | |
| p. 90, r. 12 | schreef zij, ‘wij hopen | schreef zij, wij hopen | |
| p. 90, r. 26-27 | dacht ik, ‘maar voor mij | dacht ik, maar voor mij | |
| p. 96, r. 32 | zou hij de wereld | zou h ij de wereld | M2 |
| p. 97, r. 2 | ook mij bespottelijk voor | ook m ij bespottelijk voor | M2 |
| p. 98, r. 24-25 | kleine salaris. Zijn innerlijke | kleine salaris Zijn innerlijke | |
| p. 102, r. 16 | qui a oublié | qui a onblié | |
| p. 102, r. 17 | de se dessiner | de se dessiné | |
| p. 108, r. 20-21 | de zuivere verzetspoëzie | de zuivere verzetspoësie | |
| p. 108, r. 34 | Léautaud’s Le Petit Ami. | Leautaud’s Le Petit Ami. | |
| p. 111, r. 31-32 | gekleurde platen, uitgevoerd | gekleurde platen. Uitgevoerd | |
| p. 113, r. 3 | Amerika, die althans | Amerika, de althans | |
| p. 113, r. 7 | precies eender smaakt als | precies eender smaak als | |
| p. 113, r. 23 | dezen officier. Want | dezen officier Want | |
| p. 116, r. 17 | duidelijk dat niemand het bestaan | duidelijk dat iemand het bestaan | |
| p. 117, r. 16-17 | qua vorm niets nieuws | qua form niets nieuws | |
| p. 122, r. 28 | marmer koos. | marmer koos | |
| p. 128, r. 31 | er ‘aesthetisch’ in geloofd; | er ‘asthetisch’ in geloofd; | |
| p. 130, r. 30 | doivent se côtoyer | doivent se cotoyer | |
| p. 134, r. 2 | volmaakt oninteressant is. | volmaakt interessant is. | |
| p. 135, r. 6 | door n’importe welke | door n’importe, welke | |
| p. 135, r. 18 | tegelijk kubist zijn (Jacques Hérold) | tegelijk tenbist zijn (Jacques Herold) | |
| p. 135, r .21 | een der andere -ismen | een der andere-ismen | |
| p. 135, r. 25-26 | Laforgue, Corbière, Lautréamont | Laforque, Corbière, Santréamont | |
| p. 136, r. 36 | Les fleurs de l’abîme | Les fleurs de l’abime | |
| p. 140, r. 13 | en état de péché véniel | en état de péché veniel | |
| p. 140, r. 14 | Que pourrai-je | Que pourrai je | |
| p. 141, r. 14 | en tenant la cafetière; | en tenant la cafétière; | |
| p. 144, r. 14-15 | Dierx en Coppée | Dierx en Flopée | |
| p. 146, r. 3 | il est venu. | Il est venu | |
| p. 152, r. 32 | pijnigender; hij zag | pijnigender hij zag | |
| p. 154, r. 7 | Schierbeek die Malraux | Schierbeek die Malreux | |
| p. 158, r. 32 | feiten, vervat in | feiten,, vervat in | |
| p. 160, r. 4 | Met verf, schaar | Met verf schaar | |
| p. 160, r. 20 | Ik zeg dat niet | Ik zeg, dat niet | |
| p. 160, r. 31 | Brands houdt er | Brands houd er | |
| p. 161, r. 1-2 | met Russisch jak | met Russische jak | |
| p. 161, r. 2 | Meisje met kimono | Meisje met kimino | |
| p. 161, r. 10-11 | kunnen ontworstelen. | kunnen ontworstelen | |
| p. 163, r. 27 | Slechts weinig personen | Slechts weinig persosonen | |
| p. 166, r. 25 | uiterlijk beperkt blijft.’ | uiterlijk beperkt blijft’ | |
| p. 171, r. 16 | zijn borrel nuttigt | zijn borrel nuttig | |
| p. 178, r. 26 | Bordewijk is hierin | Bordewij is hierin | |
| p. 179, r. 6-7 | ’t Ongure Huissens | ’t Ongure Huissers | |
| p. 179, r. 10 | in Karakter, stellig | in Karakter stellig | |
| p. 183, r. 22 | voor òns betekend | voor òns betekent | |
| p. 195, r. 23-24 | Duitsland bezet); een | Duitsland bezet) een | |
| p. 198, r. 20 | Het helpt niet | Het help niet | |
| p. 200, r. 19 | Het Nieuw Vlaamsch Tijdschrift | [kopje in Criterium verkeerd geplaatst] | |
| p. 202, r. 21 | niet met gelijke | niet met gegelijke | |
| p. 202, r. 32-33 | Atrium der Vestalinnen | Atrium Vestalinnen | |
| p. 205, r. 9 | verschillend becommentarieerd | verschillend gecommentarieerd | |
| p. 220, r. 22-23 | zonder te kennen. | zonder te kennen | |
| p. 226, r. 32 | een dikkere loopt | een dikkere loop | |
| p. 229, r. 18 | mr. J.P.A. Mulder | mr. J.R.A. Mulder | |
| p. 230, r. 28-29 | wat niet wegneemt | want niet wegneemt | |
| p. 233, r. 8 | loopbaan is voorspeld. | loopbaan zijn voorspeld. | |
| p. 236, r. 7 | Jeanine Delpech | Jeanine Dellech | |
| p. 236, r. 16 | filmscenario etc. | filmscenario etc.’ | |
| p. 238, r. 7 | her chancèd slumber | her chanced slumber | |
| p. 243, r. 22 | ‘Vermoeide Jeugd’? | Vermoeide Jeugd? | |
| p. 245, r. 27 | getoetst zal worden | getoest zal worden | |
| p. 251, r. 11-12 | lezer-in-den-schrijver-zelf | lezer-inden-schrijver-zelf | |
| p. 252, r. 30-31 | die wij zo even | die wij zoeven | |
| p. 259, r. 5 | vervelende uitweidingen | vervelende uitwijdingen | |
| p. 259, r. 11-12 | Hollandse binnenkamer. | Hollandse binnenkamer | |
| p. 259, r. 24 | een lieve vrouw | een lieve vouw | |
| p. 259, r. 29 | heel slecht gaat. | heel slecht gaat | |
| p. 260, r. 9 | moeilijk te zeggen. | moeilijk te zeggen | |
| p. 260, r. 29 | bij zich hebben. | bij zich hebben | |
| p. 260, r. 34 | Laarmans’ fantasie | Laarman’s fantasie | |
| p. 261, r. 27 | omstreeks 1910 | omsteeks 1910 | |
| p. 262, r. 4 | ‘Spijt’, allemaal thema’s | ‘Spijt’ allemaal thema’s | |
| p. 264, r. 4 | landschappen (nog altijd!). | landschappen. (nog altijd!) | |
| p. 265, r. 18 | De zevende regel | De Zevende regel | |
| p. 282, r. 13 | elk te veel gerucht | elk te veel gericht | |
| p. 285, r. 9 | zo ongeveer hetzelfde als | zo ongeveer hezelfde als | |
| p. 286, r. 11 | men heeft bedacht. De | men heeft bedacht De | |
| p. 294, r. 7-8 | zijn opstel over De Goncourt (dat | zijn opstel over De Gongourt (dat | |
| p. 298, r. 17 | Tas zegt: ‘Niets zou afschuwelijker | Tas zegt: ‘Niet zou afschuwelijker | |
| p. 302, r. 25-26 | tijdschrift Les Temps Modernes sprak | tijdschrift Les Temps Modernes sprak | |
| p. 303, r. 16 | faits pour que l’imagination | faits pourque l’imagination | |
| p. 304, r. 23-25 | toevoeging ‘en Goudvisschen’ roept een hele smaak voor mij op, de smaak van de periode vlak vóór het uitbarsten van de oorlog, zo typeert de periode het. | toevoeging ‘en Goudvisschen’ typeert de periode, het roept een hele smaak voor mij op, de smaak van de periode vlak vóór het uitbarsten van de oorlog. | T97Am1 |
| p. 327, r. 6 | gaan spelen, al is men | gaan spelen, als is men | |
| p. 328, r. 4 | Camus’ nieuwste werk | Camus nieuwste werk | |
| p. 328, r. 9-10 | ne pas tirer et que tout cela | ne pas tirer en que tout celà | |
| p. 328, r. 12 | in het jaar 194. een pestepidemie | in het jaar 194.. een pestepidemie | |
| p. 328, r. 14-15 | aanduidt, worden verhaald. | aanduidt, worden verhaalt. | |
| p. 330, r. 5-6 | ideaal is ‘le vrai médecin’. | ideaal is ‘le vrai médicin’. | |
| p. 336, r. 10 | Multatuli is zestig jaar dood. | Mutatuli is zestig jaar dood. | |
| p. 339, r. 1-3 | plus prolixe, plus didactique, plus injurieux aussi; aux noirs, plus elliptique encore, plus complice, plus élégiaque. | plus prolixe, plus didactique, plus élégiaque. | |
| p. 339, r. 4 | son œuvre se fut rapprochée de la satire | son oeuvre se fut rapprochéé de la satire | |
| p. 339, r. 7-8 | le prétexte d’une œuvre d’art | le prétexte d’une oeuvre d’art | |
| p. 339, r. 31-32 | beoordeling als ‘œuvre d’art’ | beoordeling als ‘oeuvre d’art’ | |
| p. 341, r. 7 | Mississippi. Hij heeft | Mississippi Hij heeft | |
| p. 345, r. 26-27 | de dood), een zeer romantisch | de dood) een zeer romantisch | |
| p. 348, r. 14-15 | een vie romancée van natuurvorsers | een vie romanceé van natuurvorsers | |
| p. 348, r. 33 | geen enkel nauwkeurig | geen enenkel nauwkeurig | |
| p. 349, r. 30 | standaardwerk van Clifford Dobell | standaardwerk van Cifford Dobell | |
| p. 354, r. 32-33 | àls eens dit… of: àls eens dàt… | àls eens dit… of: àls een dàt… | |
| p. 355, r. 21-22 | doorboort’), met de verklaring | doorboort’) met de verklaring | |
| p. 371, r. 24 | het ‘oplossingsproces’ opnieuw | het oplossingsproces’ opnieuw | |
| p. 373, r. 7-8 | hun wijze van denken in ònze tijd | hun wijze van denk enin ònze tijd | |
| p. 377, r. 20-21 | literair belangrijk gevonden | literair blangrijk gevonden | |
| p. 378, r. 31-32 | het echter in de eerste plaats | het echter in de plaats | |
| p. 379, r. 13-14 | excited by improper art | excited bij improper art | |
| p. 380, r. 21 | Joyce’s precisering van | Joyce’s presicering van | |
| p. 382, r. 8 | Wat was X.’s bedoeling? | Wat was X’s bedoeling? | |
| p. 383, r. 17 | ‘Eens spion, altijd spion,’ | ‘Een spion, altijd spion,’ | |
| p. 389, r. 27 | volkskarakter, gastheren en gasten, | volkskarakter, Gastheren en gasten, | |
| p. 390, r. 8 | wist te schrijven…). Nee | wist te schrijven…) Nee | |
| p. 392, r. 24 | goochlipped gwendolenes with duffyeyed dolores.”’ | goochelipped gwendolenes with duffyeyed dolores.’ | |
| p. 398, r. 19-20 | op de concentratiekampen toepaste? | op de concentratiekampen toegepaste? | |
| p. 401, r. 35 | paarden van Hildo Krop | paarden van Hildro Krop | |
| p. 402, r. 14-15 | ‘Le piédestal est trop grand | ‘Le piedestal est trop grand | |
| p. 414, r. 6-7 | bent niet “comme ça”.’ | bent niet comme ça.’ | |
| p. 426, r. 1 | de dekens) krijgt men | de dekens) men krijgt | |
| p. 426, r. 10-11 | Adeline koestert, terecht, | Adeline, koestert, terecht, | |
| p. 437, r. 25-26 | “Mon héritage” ou “mon propre succès”. (…) | “Mon héritage ou mon propre succès”. (…) | |
| p. 438, r. 9 | noemt Dumay ‘cimetières de talent’ | noemt Dumay ‘cimétières de talent’ | |
| p. 439, r. 8-9 | le luxe d’une double création | le luxe d’un double création | |
| p. 446, r. 29 | een behoorlijk schrijversbestaan | een behoorlijk schrijvensbestaan | |
| p. 447, r. 31 | academische studie | acadamische studie | |
| p. 456, r. 17-18 | vermaning: ‘That our male guests | vermaning: That our male guests | |
| p. 459, r. 12 | aan lieden moeten overlaten | aan lieden moet overlaten | |
| p. 463, r. 32-33 (noot) | The Hamlet en The Wild Palms | The Hamlet: en The Wild Palms | |
| p. 463, r. 35 (noot) | Wild Palms en The (sic!) Old man | Wild Palms an The (sic!) Old man | |
| p. 464, r. 16 | voor de ‘“note from the underground” of | voor de ‘note from the underground’ of | |
| p. 465, r. 14 | Sartoris en Soldiers’ Pay | Sartoris en Soldier’s Pay | |
| p. 466, r. 19-20 | de in Go Down, Moses verzamelde | de in Go Down Moses verzamelde | |
| p. 469, r. 10-11 | the idea that man’s injustice to man can be abolished over night | the idea that man’s injustice can be abolished over night | |
| p. 469, r. 32-33 | net als in een romannetje | net als een romannetje | |
| p. 478, r. 11 | al kan men ze nauwelijks | al kan me ze nauwelijks | |
| p. 483, r. 35 | ook hier duidelijk.) Gérane | ook hier duidelijk) Gérane | |
| p. 487, r. 27 | die men in onze tijd | die man in onze tijd | |
| p. 495, r. 22-23 | een zekere Pierre Néraud de Boisdeffre | een zekere Pierre Neraud de Boisdeffre | |
| p. 495, r. 27 | d’une tradition littéraire déjà ancienne | d’une tradition littéraire déja ancienne | |
| p. 495, r. 30-31 | comme de l’œuvre de Baudelaire | comme de l’Oeuvre de Baudelaire | |
| p. 496, r. 13-14 | (de Pierre Louÿs à J.-P. Sartre). | (de Pierre Louijs à J.-P. Sartre). | |
| p. 496, r. 26 | de Montherlant, Proust. | de Montherland, Proust. | |
| p. 502, r. 22 | gebruikt hier evolutie kennelijk | gebruikt hier evolutie kennelik | |
| p. 503, r. 9 | Aldus toegetakeld | Alsdus toegetakeld | |
| p. 504, r. 33-34 | opmerkt, dat het argot | opmerkt, het argot | |
| p. 511, r. 20 | althans de raadselachtigheid | althans de raadselachigheid | |
| p. 526, r. 23-24 | heiniaanse regels: | heiniaanse regels. | |
| p. 526, r. 27 | Défunts! partons, | defunts! partons, | |
| p. 526, r. 34 | Mélancolique enfant | Mélancholique enfant | |
| p. 527, r. 28 | Noyé voluptueux | Noyé vuluptueux | |
| p. 527, r. 31 | aux fenêtres de l’oubli | aux fenètres de l’oubli | |
| p. 527, r. 33 | le crépuscule aux | le crépuscules aux | |
| p. 528, r. 1 | Ta voix est comme | Ta voi est comme | |
| p. 528, r. 25 | Ces mensonges du | Ces mensognes du | |
| p. 529, r. 13-14 | die hij tutoyeerde | die hem tutoyeerde | |
| p. 531, r. 34 | des vieilleries superstitieuses | des vieilleries superstitueuses | |
| p. 535, r. 20 | vertelt Hindus hem | vertelt Hidus hem | |
| p. 537, r. 9 | understand the European | understand the Europaean | |
| p. 537, r. 27 | Céline heeft nooit | Celine heeft nooit | |
| p. 538, r. 7 | ‘T’as plus l’âge | T’as plus l’âge | |
| p. 542, r. 17 | La Chasse à Courre | Le Chasse à Courre | |
| p. 543, r. 26 | the divine apparition | the divine apparation | |
| p. 551, r. 21-22 | drie-dimensionale, architectonische ruimte, | drie-dimensionale architectonische ruimte, | |
| p. 552, r. 13-14 | om je inplaats daarvan | om om je inplaats daarvan | |
| p. 580, r. 29 | de meeste schilders, die | de meeste schilders die, | |
| p. 587, r. 32 | Rousseau wisten dat zij | Rousseau wisten dat zijn | |
| p. 591, r. 26 | Haïtiaanse primitieven, | Hatïaanse primitieven, | |
| p. 592, r. 4 | het bestuderen waard. | het bestuderen waard.. | |
| p. 595, r. 13 | tijden, àlles mogelijk. | tijden, àlles mogelijk.. | |
| p. 597, r. 18 | alsof het tijdgenoten | als of het tijdgenoten | |
| p. 597, r. 18-19 | daar begon men omstreeks | daar begon omstreeks | |
| p. 599, r. 30 | zich actief bezighoudt | zich niet actief bezighoudt | |
| p. 602, r. 26-27 | zo objectief mogelijke en | zo objectief en | |
| p. 608, r. 25 | New Brunswick (N. Jersey) | New Brunswick (N. Yersey) | |
| p. 609, r. 19 | zijn (waarom zingt | zijn (Waarom zingt | |
| p. 610, r. 10 | Nigel Balchin wiens | Nichel Balchin wiens | |
| p. 614, r. 28-29 | vooral in Louteringen | vooral in louteringen | |
| p. 625, r. 21 | sloot een non-agressiepact | sloot een non-aggressiepact | |
| p. 626, r. 18 | niet zonder bezorgdheid. | niet zonder bezorgdheid.’ | |
| p. 627, r. 31 | the writer, if successful | the writer, if succesful | |
| p. 631, r. 29 | met zijn theorieën. | met zijn theoriën. | |
| p. 631, r. 29 | Deze theorieën zijn | Deze theoriën zijn | |
| p. 659, r. 16-17 | marcheren ‘por España’. | marcheren ‘por España. | |
| p. 661, r. 28-29 | die Fietsendieven ziet | die Fietsendieven ziet | |
| p. 671, r. 19 | zijn betoog rationalistisch. | zijn betoog rationalistisch | |
| p. 671, r. 20-21 | aan de eigen tijd gebonden | aan de eigen tijd geboden | |
| p. 672, r. 13 | door zijn anti-semitisme | door zijn anti-semietisme | |
| p. 672, r. 27 | Vooral in het geval | Voor het geval | |
| p. 682, r. 28 | geschriften van Stendhal | geschriften van Stendahl | |
| p. 683, r. 12 | ‘En als hij wordt | En als hij wordt | |
| p. 684, r. 15-16 | de Prix Goncourt | de Prix Concourt | |
| p. 689, r. 1 | o nee!), Maurice | o nee!) Maurice | |
| p. 694, r. 30-31 | de almachtige oppervlakkigheid | de lamachtige oppervlakkigheid | |
| p. 694, r. 34-35 | een reisbeschrijving kunnen | een reinsbeschrijving kunnen | |
| p. 696, r. 26 | de geest vertegenwoordigt.’ Hermans | de geest vertegenwoordigt. ‘Hermans |
Op de volgende pagina’s in de uitgave van het Ongebundeld werk, 1934-1952 valt het staartwit van de pagina samen met een witregel:
p. 37
p. 39
p. 50
p. 54
p. 55
p. 72
p. 79
p. 82
p. 92
p. 145
p. 172
p. 173
p. 199
p. 237
p. 246
p. 264
p. 278
p. 308
p. 526
p. 527
p. 528
p. 639
p. 664
p. 668
In de uitgave vanhet Ongebundeld werk, 1934-1952 moet het afbrekingsteken in het hieronder vermelde woord als koppelteken gelezen worden:
| p. 11, r. 23-24 | Zaterdag-avond-drukte |
| p. 24, r. 15-16 | zoveelste-rangs-romans |
| p. 35, r. 22-23 | Java-China-Japanlijn |
| p. 45, r. 7-8 | hoofd-redacteur |
| p. 99, r. 13-14 | tweedehands-flesschen-winkeltje |
| p. 141, r. 15-16 | Excuse-toi |
| p. 149, r. 25-26 | story-teller |
| p. 166, r. 17-18 | Jean-Pierre |
| p. 168, r. 14-15 | pro-Franco |
| p. 169, r. 4-5 | Graal-legende |
| p. 183, r. 28-29 | persoonlijkheid-als-schrijver |
| p. 209, r. 17-18 | Multatuli-mythe |
| p. 211, r. 5-6 | 1823-1888 |
| p. 247, r. 14-15 | anti-poëtisch |
| p. 251, r. 11-12 | lezer-in-den-schrijver-zelf |
| p. 293, r. 10-11 | politiek-cultureel |
| p. 306, r. 27-28 | philosoof-romanschrijver |
| p. 308, r. 25-26 | bang-zijn |
| p. 324, r. 2-3 | niet-verlicht |
| p. 328, r. 10-11 | Noord-Afrikaansche |
| p. 346, r. 26-27 | vorm-overeenkomst |
| p. 382, r. 25-26 | detective-literatuur |
| p. 390, r. 20-21 | essay-writing |
| p. 390, r. 23-24 | essay-writing |
| p. 395, r. 10-11 | christelijk-sociale |
| p. 423, r. 32-33 | (her)-schept |
| p. 431, r. 28-29 | luguber-groteske |
| p. 438, r. 21-22 | Ideeën-vorm |
| p. 438, r. 31-32 | pot-boilers |
| p. 463, r. 5-6 | best-seller |
| p. 479, r. 16-17 | Barbès-Rochechouart |
| p. 490, r. 8-9 | moi-même |
| p. 493, r. 33-34 | France-Soir |
| p. 504, r. 28-29 | Frans-Argot |
| p. 508, r. 34-35 | duivel-die-een-melancholieke-edelman-is |
| p. 525, r. 27-28 | Rooms-Katholieke |
| p. 562, r. 25-26 | Gouverneur-Generaal |
| p. 598, r. 16-17 | niet-kunnen |
| p. 608, r. 31-32 | anti-vivisectie |
| p. 628, r. 20-21 | Oedipus-complex |
| p. 630, r. 13-14 | psycho-analisten |
| p. 651, r. 12-13 | verminderd-toerekeningsvatbaar |
| p. 669, r. 10-11 | positivistisch-wetenschappelijke |
| p. 678, r. 8-9 | neo-positivisten |
| p. 683, r. 1-2 | rendez-vous |
Deel via Facebook
Deel via Twitter