Het bibliografische universum van Willem Frederik HermansFrans A. Janssen en Sonja van Stek Tweede, herziene en uitgebreide versie |
Voorwoord | 7 |
Verantwoording | 9 |
Bibliografie | 15 |
Oorspronkelijk literair werk | 17 |
Overig literair werk | 238 |
Interviews | 238 |
Eigen druksels | 243 |
Geschenkdrukken | 247 |
Brieven | |
Wetenschappelijke publicaties | 248 |
Uitgaven door Hermans van andermans werk | 253 |
Vertalingen door Hermans van andermans werk | 255 |
Bijlagen | 263 |
Bijlage 1: Gebruikte afkortingen | 264 |
Bijlage 2: Geraadpleegde bronnen | 265 |
Bijlage 3: Gebruikte literatuur | 266 |
Bijlage 4: Roofdrukken | 268 |
Registers | 273 |
Register 1: Chronologische lijst van de drukken | 274 |
Register 2: Lijst van titels van de afzonderlijk verschenen werken en van typografisch ontwerpers, fotografen, illustratoren, uitgevers, drukkers, binders, zetters en vertalers | 289 |
[pagina 7]
Voorwoord
‘Mijn werk is mijn leven en niet omgekeerd’ placht Willem Frederik Hermans te zeggen wanneer hem door deze of gene gevraagd werd naar zijn persoonlijke wederwaardigheden. En met een kwinkslag of een histrionische lach opende hij een nieuw vergezicht voor de vragensteller die onverhoeds in een toehoorder werd getoverd.
Zijn werk was inderdaad zijn raison d'être. Wars van de waan van de dag daalde W.F. Hermans af in de mijnschachten van het menselijk drijven of bracht zijn queeste hem in de ijlten van het menselijk denken. De fonkelende en menigmaal geheimzinnige protocollen over zijn gewonnen vondsten bracht hij met grote regelmaat mee van zijn reizen. Zijn ‘reisverslagen’ leven voort, ook nu zijn valiezen verweesd achterbleven.
Het werk van Willem Frederik Hermans is eveneens de bestaansgrond van het Willem Frederik Hermans Instituut (WFHi), opgericht in april 1998. Natuurlijk moest de eerste inspanning van het WFHi de verwezenlijking zijn van een compleet overzicht van alle afzonderlijk verschenen werken van W.F. Hermans in de vorm van een primaire analytische bibliografie. En het moest een voorbeeldige bibliografie zijn.
Een dergelijke ambitie is alleen realistisch wanneer de beste deskundigen en de meest toegewijde partners in harmonie samenwerken. En dat is gebeurd. Prof. dr. Frans. A. Janssen, de genius van deze bibliografie, bouwde een uniek bibliografisch archief op van de werken van W.F. Hermans. Hij stelde zijn verzameling en zijn kennis geheel belangeloos ter beschikking waarzonder het onderhavige werk nooit had kunnen ontstaan. De Koninklijke Bibliotheek (KB) aanvaardde het WFHi als inwonende instelling en steunde van meet af aan de doelstellingen van het WFHi. De KB nam actief deel aan de verwezenlijking van deze bibliografie door drs Sonja van Stek als medeauteur aan te stellen. Bovendien liet de KB drs Clemens de Wolf, Hoofd Collecties en Onderzoek, en drs Reinder Storm, Hoofd afd. Collectievorming en Onderwerpsontsluiting, als projectbegeleiders optreden. De Uitgeverij De Bezige Bij verbond zich om de bibliografie in een passende en waardige vorm uit te brengen in de Bezige Bij / WFHi reeks.
Niets van dit alles zou ten slotte gerealiseerd zijn zonder de bijzonder genereuze ondersteuning van het VSB Fonds Den Haag en Omstreken dat hiermee niet alleen dit werk heeft mogelijk gemaakt maar dat door zo te handelen ook het logisch vervolg hielp starten, namelijk de uitgave van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans door de trojka Willem Frederik Hermans Instituut, Constantijn Huygens Instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Uitgeverij De Bezige Bij.
Het Bestuur van het Willem Frederik Hermans Instituut spreekt zijn diepe dankbaarheid uit tegenover allen die aan de totstandkoming van deze bibliografie zo'n belangrijk aandeel hebben gehad en draagt deze vrucht van zijn werkzaamheid op aan de erven Hermans en in het bijzonder aan de toekomstige lezersschare van Willem Frederik Hermans.
Raymond J. Benders
Voorzitter Willem Frederik Hermans Instituut